گلیسیرین چیست؟ | خواص گلیسیرین برای پوست و مو
فهرست مطالب
گلیسیرین چیست؟
گلیسیرین یکی از همان موادی است که مادربزرگ ها همیشه برای شادابی و طراوت پوست و موی خود استفاده می کنند. این ماده نه تنها خاصیت مرطوب کنندگی بالایی دارد، بلکه پوست و موی شما را شفاف تر کرده و به آن شادابی و طراوت دوچندان می بخشد.
گلیسیرین (Glycerin) در واقع مایعی شفاف و فاقد بو می باشد که در اغلب چربی های طبیعی حیوانی و گیاهی یافت می شود. این چربی در بافت پوست نیز وجود دارد. همین نکته موجب شده است تا به صورت گسترده در تولید انواع صابون، کرم های مرطوب کننده، لوسیون بدن و به طور کلی محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد داشته باشد.
انواع گلیسیرین
به طور کلی گلیسیرین به سه دسته اصلی تقسیم می شود:
- گلیسیرین گیاهی
- گلیسیرین حیوانی
- گلیسیرین سنتزی
گلیسیرین گیاهی
این ماده از چربی های طبیعی داخل گیاهانی نظیر نارگیل، زیتون، هسته خرما و … به دست می آید. این روغن ها تحت فشار و در کنار یک باز قوی مثل هیدروکسید سدیم قرار می گیرند تا گلیسیرین از تری گلسیرید جدا شده و وارد فاز آبی شود. در نتیجه این کار، محصولی شیرین، شفاف و بدون بو به دست می آید که همان گلیسیرین گیاهی می باشد.
گلیسیرین حیوانی
گلیسیرین حیوانی از واکنش میان چربی حیوانی با یک باز قوی مثل هیروکسید سدیم به دست می آید. با انجام واکنش صابونی شدن، گلیسیرین حیوانی به عنوان محصول جانبی واکنش به دست می آید.
گلیسیرین سنتزی
گلیسیرین سنتزی نمونه ای از این محصول است که با استفاده از مواد اولیه شیمیایی به دست می آید. با انجام واکنش کلراسیون پروپیلن، گلیسیرین سنتزی تولید می شود.
خواص گلیسیرین
گفتیم که گلیسیرین مایعی شفاف، بی رنگ و فاقد بو می باشد. این ماده با قرارگیری در معرض هوا، رطوبت را به آرامی به خود جذب می کند. علی رغم قابلیت گلیسیرین برای انحلال با هر نسبت در آب و اتانول، امکان حل شدن آن در حلال های آلی نظیر کلروفرم، اتر، بنزن و … وجود ندارد.
این ماده در داروسازی و صنایع آرایشی و بهداشتی به شکلی گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. علت این امر، حلالیت بالای آن و کمک به جذب بهتر رطوبت در سطح پوست است. به این ترتیب پوست را نرم و چرب می کند. قدرت جذب رطوبت این ماده به قدری بالا است که حتی می تواند رطوبت را از هوا دریافت نموده و به بافت پوست منتقل کند.
از طرف دیگر، گلیسیرین به عنوان ملین هیپراسموتیک و نرم کننده برای پیشگیری از یبوست کاربرد دارد. طعم شیرین گلیسیرین خوراکی نیز موجب شده است تا از آن در تولید انواع آبنبات استفاده شود.
کاربردهای گلیسیرین
- تولید صابون های شفاف
- تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
- داروسازی
- صنایع غذایی
- ساخت مواد منفجره مثل نیترو گلیسیرین و دینامیت
- روغن کاری ابزارها و تاسیسات فلزی
- جلوگیری از یخ بستن جک های هیدرولیکی
- بالا بردن ویسکوزیته مایعات
محصولات مراقبت شخصی
محصولات آرایشی و بهداشتی نیز از جمله تولیداتی هستند که در ترکیبات آن ها از گلیسیرین استفاده می شود. خاصیت روان کنندگی و نرم کنندگی این ماده موجب شده است تا در تولید بسیاری از محصولات مراقبت شخصی کاربرد داشته باشد. این کار به دلیل اهمیت بالای حفظ رطوبت و لطافت پوست و مو انجام می شود.
ماده اصلی به کار رفته در خمیردندان که از خشک و سخت شدن خمیردندان داخل تیوپ جلوگیری می کند، نیز همین گلیسیرین می باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تقریبا یک سوم میزان استفاده از گلیسیرین، در همین خمیردندان ها و دهن شویه ها است.
گلیسیرین در صنایع غذایی
در صنایع غذایی از این ماده به عنوان جذب کننده رطوبت، حلال و شیرین کننده استفاده می شود. همچنین به افزایش مدت زمان نگهداری از مود غذایی نیز کمک می کند. طعم شیرین آن جایگزین مناسبی برای قند و شکر می باشد. خوب است بدانید که این ماده تا 60% شیرین تر از چغندر قند می باشد. به گفته برخی از متخصصان تغذیه، گلیسیرین خوراکی نوعی شیرین کننده سازگار با رژیم های غذایی دارای کربوهیدرات پایین می باشد.
عامل نرم کننده ای که در نان، کیک، گوشت، پنیر و شکلات استفاده می شود، همین ماده می باشد. برای خشک کردن میوه ها نیز از گلیسیرین استفاده می شود تا رطوبت میوه ها حفظ شده و از خشک و شکننده شدن آن ها جلوگیری شود.
داروسازی
این ماده زیست تخریب پذیر می باشد. همین نکته موجب شده است تا برای استفاده در محیط های صنعتی و تولید محصولات مختلف مناسب باشد. حل کردن داروها، رطوبت بخشی به قرص ها و افزایش ویسکوزیته داروهای مایع از جمله نتایج به کار گیری این ماده در داروسازی می باشد. برای تولید داروهای درمان عفونت گوش، شربت سرفه، جزء حامل در آنتی بیوتیک ها و مواد ضدعفونی کننده و پلاستی سایزر در کپسول های پزشکی نیز از این ماده استفاده می شود.
ضدیخ
پایین بودن نقطه انجماد گلیسیرین موجب شده است تا از آن در ترکیبات اولین ضدیخ رادیاتور ماشین ها استفاده شود. با گذشت زمان، اتیلن گلیکول ها جایگزین این ماده شده اند. با این حال همچنان در ترکیبات برخی از ضدیخ ها نام اتیلن گلیکول همراه با الکل و گلیسرول به چشم می خورد.
سایر موارد کاربرد
گلیسیرین در صنایع سلولزی به عنوان پلاستی سایزر و روان کننده کاربرد دارد. در نساجی نیز برای نرم کردن پارچه و نخ مورد استفاده قرار می گیرد.
موارد مصرف گلیسیرین خوراکی
گلیسیرین خوراکی (گرید E 422) در انواع نوشابه، شربت، چاشنی، کنسرو، شکلات و شیرینی به کار می رود. علاوه بر این، ماده نگهدارنده خوبی برای مواد غذایی نظیر ماهی، میوه، شیر و سایر محصولات لبنی می باشد.
گلیسیرین برای پوست و مو
بررسی های انجام شده روی ترکیبات آرایشی حاکی از آن است که بعد از آب و عطر، گلیسیرین سومین جایگاه را به عنوان مواد اولیه در تولید انواع محصولات آرایشی و بهداشتی به خود اختصاص داده است. خوب است بدانید که گلیسیرین در واقع همان ماده اصلی به کار رفته در لوسیون ها و کرم های مرطوب کننده است. با گسترش هر چه بیشتر موارد استفاده از این ماده، نیاز کارخانجات تولیدی نیز به خرید گلیسیرین بیشتر می شود.
گلیسیرین برای پوست
این دارو به عنوان یک مرطوب کننده برای درمان یا جلوگیری از خشکی، زبری، پوسته پوسته شدن، خارش، حساسیت پوست و تحریکات جزئی پوست (مانند راش و سوختگی ناشی از پوشیدن پوشک و سوختگی پوست در اثر پرتودرمانی) استفاده می شود. گلیسیرین نرم کننده مناسبی است که پوست را نرم و مرطوب کرده و خارش و پوسته پوسته شدن آن را کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: دلایل خارش پوست
پیشگیری از چین و چروک
یک قاشق چایخوری گلیسرین را با یک قاشق چایخوری روغن ویتامین E ترکیب کنید. این مخلوط را روی پوست صورت و گردن خود ماساژ دهید تا به عمق پوست شما نفوذ کند. 15 دقیقه صبر کنید و سپس پوست خود را شستشو دهید. این کار را هر شب قبل از خواب انجام دهید تا پوستی نرم، جوان، شاداب و بدون چین و چروک داشته باشید.
درمان جوش و جای جوش
3 قاشق چایخوری آبلیمو را با 3 قطره گلیسیرین ترکیب کرده و روی پوست خود قرار دهید. 30 دقیقه صبر کنید تا این ماسک روی پوست شما باقی بماند. سپس آن را با آب ولرم بشویید. دو بار در روز از این ماسک طبیعی استفاده نمایید تا هر گونه جوش و جای جوش از روی پوست شما پاک شود.
همچنین می توانید برای این کار از مخلوط 1 قاشق چایخوری گلیسرین و 2 قاشق چایخوری گلاب استفاده نمایید. هر شب قبل از خواب، این مخلوط را روی پوست خود ماساژ داده و پس از 15 دقیقه بشویید.
حفظ رطوبت پوست
حفظ رطوبت موجود در بافت پوست، از جمله توانایی های منحصر به فرد گلیسرین می باشد. این ماده از رطوبت موجود در بافت پوست محافظت کرده و مانع از خشک و بی آب شدن آن می شود.
حفظ طراوت پوست
گلیسرین نوعی تونر طبیعی محسوب می شود که سطح PH پوست را کنترل نموده و انواع لک و آسیب های پوستی را کاهش می دهد. همین نکته موجب شده است تا با گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی، پوست شما نرم و درخشان شده و شادابی و طراوت خود را بازیابد.
درمان زبری پوست با گلیسرین
گلیسرین و گلاب را با نسبت برابر با یکدیگر ترکیب کنید. این مخلوط را مثل یک کرم مرطوب کننده استفاده کرده و دستان خود را با آن ماساژ دهید.
نرم و سفید کردن دست ها
این ماده حتی به نرم و سفید کردن پوست دستان شما نیز کمک می کند. تنها کافی است که آن را با مقداری عسل و آب لیمو ترش ترکیب کرده و روی پوست خود ماساژ دهید. این کار را به مدت 15 الی 20 دقیقه انجام دهید و سپس پوست خود را بشویید.
گلیسیرین برای پاک کردن صورت
خوب است بدانید که می توانید از گلیسرین به عنوان پاک کننده صورت نیز استفاده نمایید. یک قاشق گلیسیرین را با سه قاشق شیر و یا آب پرتقال ترکیب کنید تا یکدست شود. سپس با استفاده از پدهای مخصوص و یا یک گلوله پنبه ای کوچک، آن را به آرامی روی پوست خود بکشید. پس از پوشش دادن کل سطح پوست با این ماده، پوست خود را خوب بشویید و خشک کنید.
در مرحله دوم، مجدد این کار را تکرار کنید. با این تفاوت که نیازی به شستشو نبوده و باید صبر کنید تا در طول شب روی پوست شما باقی بماند.
شیر پاک کن طبیعی با گلیسرین
این ماده را با سرکه سیب به نسبت مساوی ترکیب کنید. این مخلوط را روی پوست خود که از قبل شسته و تمیز شده است، قرار دهید و صبر کنید تا مدتی روی پوست شما باقی بماند. این ترکیب نیازی به شستشو ندارد.
روشن کردن پوست آرنج با گلیسرین
سیاهی پوست آرنج یا زانوها مشکلی است که اغلب افراد به آن دچار هستند و در عین حال به دنبال راه حلی مناسب برای رفع آن می گردند. برای برطرف کردن این مشکل می توانید مقداری شکر را با آب یک عدد لیمو ترش ترکیب کنید تا حالت خمیری به خود بگیرد. این مخلوط را هر روز به مدت پنج دقیقه روی نواحی تیره ماساژ دهید.
در پایان، مخلوطی از گلیسیرین و گلاب را به صورت کرم روی پوست خود ماساژ دهید تا جذب شده و خشکی آن جلوگیری نماید.
گلیسیرین و گلاب
در برخی از موارد گلیسیرین می تواند باعث تحریک پوست شود. علت این امر به نحوه عملکرد آن برمی گردد. در واقع گلیسیرین رطوبت را از نزدیک ترین منبع در دسترس خود دریافت کرده و به بافت مورد نظر می رساند. در صورتی که از گلیسیرین خالص به طور مستقیم روی پوست خود استفاده نمایید، ممکن است این رطوبت از بافت درونی پوست شما تامین شده و موجب کم آبی و دهیدراته شدن پوست شما شود. این اتفاق ممکن است تا حدی پیشروی کند که به تاول زدن پوست شما منجر شود.
بهترین راهکار برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقات ناخوشایندی این است که گلیسیرین خالص را با مقدار کمی گلاب رقیق کرده و سپس از آن روی پوست خود استفاده نمایید. با این کار نه تنها از غلظت اولیه گلیسیرین و شدت اثر آن کاسته می شود، بلکه خواص منحصر به فرد گلاب نیز به پوست منتقل می شود. آبرسانی، کاهش التهاب و کنترل منافذ باز پوست، از جمله خواص گلاب برای پوست می باشد.
علاوه بر این، ترکیب گلیسرین و گلاب به چاق شدن صورت نیز کمک می کند.
گلیسیرین برای مو
بهترین گلیسیرین برای مو و پوست، انواع گیاهی آن است. بنابراین پیش از استفاده مطمئن شوید که از مشتقات شیمیایی به جای گلیسیرین گیاهی استفاده نمی کنید. خواص این ماده برای زیبایی تنها به پوست محدود نشده و به بهبود سلامت موهای شما نیز کمک می کند.
درمان شوره سر
ترکیب سرکه سیب و گلیسیرین، درمانی طبیعی برای رفع شوره سر و جلوگیری از ریزش مو می باشد. یک قاشق چایخوری از هر کدام برداشته و با یکدیگر مخلوط کنید. یک بار در ماه موهای خود را با این محلول شستشو دهید تا شوره آن به طور کامل از بین برود.
تقویت موها
یک قاشق چایخوری گلیسیرین را با دو قاشق غذاخوری ژل خالص آلوئه ورا ترکیب نمایید تا یکدست شود. به صورت ماهانه پوست سر خود را با این ماده ماساژ داده و در پایان با آب ولرم آبکشی نمایید. این کار به افزایش حجم موهای شما کمک نموده و از نازک شدن آن ها جلوگیری می کند.
رفع شکنندگی مو
ترکیب گلیسیرین با روغن بادام، روشی قدیمی برای مراقبت از موها و جلوگیری از شکننده شدن آن ها است که تاکنون بسیاری از افراد آن را آزمایش کرده و به نتیجه مطلوبی دست یافته اند. ماهی یک بار یک قاشق غذاخوری روغن بادام را با یک قاشق چایخوری گلیسیرین ترکیب کرده و تمام پوست کف سر و موهای خود را با آن پوشش دهید. پس از چند دقیقه، آن را با آب سرد بشویید.
تقویت رشد موها با گلیسرین
روغن نارگیل یکی دیگر از مواد طبیعی است که به تقویت و سلامتی موها کمک می کند. همراه شدن خواص فوق العاده گلیسرین و روغن نارگیل، به شما کمک می کند تا رشد موهای خود را تقویت کرده و سلامت و زیبایی آن ها را ارتقا دهید. حداقل یک قاشق چایخوری گلیسرین را با دو قاشق غذاخوری روغن نارگیل مخلوط کرده و روی پوست سر خود ماساژ دهید.
پیشگیری از خشکی و وزی مو
موهای خود را مرطوب کرده و کمی گلیسرین به آن بزنید. چند دقیقه آن را ماساژ دهید و سپس همانند سایر مواقع، آن را شستشو دهید. این کار را دو الی سه بار در هفته تکرار کنید تا موهایی نرم و درخشان داشته باشید.
مکانیسم عملکرد
خشکی پوست مشکلی است که بر اثر کمبود آب در لایه بالایی پوست ایجاد می شود. گلیسیرین یا هر ماده مرطوب کننده دیگری، یک لایه چرب بالای پوست ایجاد می کنند تا به جذب بهتر رطبت به اعماق پوست کمک نموده و از خشکی آن جلوگیری کنند.
از طرف دیگر، این ماده خاصیت نرم کنندگی بالایی دارد. با قرارگیری گلیسیرین روی کراتین و مواد سفت موجود در لایه بالایی سلول های پوستی، آن ها را نرم کرده و به مرور زمان سلول های مرده پوست را از آن جدا می کند. به این ترتیب پوست رطوبت بیشتری به خود جذب کرده و نرم تر می شود.
چند نکته مهم
- تا حد امکان از مصرف گلیسیرین برای نواحی حساس پوست نظیر چشم ها، داخل دهان و بینی، کشاله ران، واژن و … خودداری فرمایید.
- بهتر است پیش از مصرف، تست حساسیت انجام دهید تا از عدم حساسیت پوست خود نسبت به این ماده اطمینان یابید.
- پیش از استفاده حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید.
- بعد از حمام، زمانی که پوست شما همچنان مرطوب است، از گلیسیرین استفاده نمایید.
- طولانی شدن زمان حمام و یا شستشوی مداوم پوست با آب گرم، یکی از عوامل اصلی برای بروز نشانه های خشکی پوست می باشد.
- با توجه به حساسیت بالا و ظرافت پوست اطراف چشم، توصیه می شود تا حد امکان از گلیسیرین یا هر ماده قدرتمند دیگری در این نواحی استفاده نفرمایید.
مضرات و اطلاعات ایمنی
استفاده بیش از حد از این ماده می تواند خشکی و دهیدراته شدن پوست را به دنبال داشته و منجر به ایجاد آکنه و عفونت شود.
برخی از افراد ممکن است نسبت به این ماده حساسیت و آلرژی داشته باشند. در این صورت، استفاده از آن باعث بروز علائمی نظیر قرمزی، خارش و کهیر می شود. حتی در برخی از موارد، افراد به سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و تشنگی بیش از حد دچار می شوند.
این ماده به طور معمول غیر سمی و ایمن بوده و اشتعال پذیر نمی باشد.
در برخی از موارد احتمال خروج بخارات سمی از آن وجود دارد که می تواند تحریک کننده باشد.
گلیسیرین را در بشکه های فلزی یا پلیمری و در محل های خشک و خنک نگهداری نمایید.
خلوص و منابع
- گلیسیرین خام: با بیش از 80% گلیسرول، حاوی آب زیاد، حاوی MNGO (ماده آلی بدون گلیسرول)، قهوه ای رنگ، کاربرد در صنعت دامداری.
- گرید صنعتی (تکنیکال): 95% گلیسرول، حاوی مقدار کمی آب، حاوی MNGO (ماده آلی بدون گلیسرول)، خاکستری رنگ، کاربرد به عنوان حد واسط در انواع فرایندهای شیمیایی.
- گرید USP / PhEur: با بیش از 99% گلیسرول، دارای حداقل مقدار آب، بی رنگ، کاربرد در صنایع آرایشی بهداشتی و داروسازی.
- گرید E 422: گرید خوراکی، کاربرد به عنوان افزودنی مجاز به مواد غذایی.
تفاوت گلیسیرین و گلیسرول
گلیسرول یک ترکیب شیمیایی مایع، چسبناک و بی رنگ است که طعمی شیرین داشته و فاقد بو می باشد. از طرف دیگر، یک اصطلاح تجاری برای ماده ای است که بیش از 95% آن از گلیسرول ساخته شده است.
گلیسیرین قیمت
شرکت پاکسان در کنار تولید محصولات شوینده و بهداشتی و عرضه آن ها به بازارهای داخلی و خارجی، برخی از انواع محصولات صنعتی نظیر تگزاپون، اسید سولفونیک، فوم حفاری و … را نیز ارائه می دهد. قیمت گلیسیرین مسئله مهمی است که اغلب افراد پیش از خرید، در رابطه با آن پرس و جو و تحقیق می کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه با ما تماس بگیرید.
گلیسیرین خوراکی در صنایع غذایی و نوشیدنی به عنوان حلال، شیرین کننده و نگه دارنده عمل می کند و به طور معمول در تولید عصاره های چای ، قهوه ، زنجبیل و سایر سبزیجات کاربرد دارد. این ماده همچنین به عنوان عامل نرم کننده در نان، کیک، گوشت ، پنیر و شکلات استفاده می شود. برای جلوگیری از تشکیل کریستالهای یخ در غذاهای یخزده مانند ماست، بستنی و سایر دسرها استفاده میشود. همچنین بهعنوان شیرینکننده و نگهدارنده در انواع خوراکیها به کار برده میشود.